Filosofie van het kijken

Mieke Boon

Dit boek is een oefening om op verschillende manieren (filosofisch, historisch, ethisch, theologisch) te leren kijken

Museumbezoekers blijven gemiddeld negen seconden voor een schilderij staan. Veel te kort om er recht aan te doen. Kun je beter leren kijken? Langer, intensiever, met een ruimere blik? Jazeker, zo blijkt uit de gesprekken die journalist Peter Henk Steenhuis voerde met filosofe Mieke Boon.

Een verrassend voorbeeld uit het boek is Notion Motion, een eigentijds kunstwerk van Olafur Eliasson. Dat is een installatie waarbij je als toeschouwer eigenhandig golven veroorzaakt in een onzichtbare bak water, die je vervolgens op een scherm geprojecteerd ziet. Als je een tijd naar die golven blijft kijken, dan zie je dat het springerige lichtflitsen worden, of bobbels, of rimpelloze vegen. Je ontdekt met andere woorden hoeveel je zelf doet tijdens het kijken: je construeert een beeld. Dit verschijnsel wordt door Mieke Boon in verband gebracht met de waarnemingstheorie van Kant.

De aanpak van Boon en Steenhuis leidt tot vragen die je in de meeste kunstboeken niet aantreft. Vragen over kunst als meditatie, over aangeleerde gevoelens en ons romantische zelfbeeld, over balans en evenwicht, over de manier waarop we kijken en oordelen. Waarom worden we geraakt door een Mondriaan, Rembrandt of Vlaamse meester - of juist niet? Dit boek is een oefening om op verschillende manieren (filosofisch, historisch, ethisch, theologisch) te leren kijken. Niet alleen naar kunst, maar ook naar onszelf en naar de wereld om ons heen.

Genomineerd voor de Socratesbeker 2010, de belangrijkste filosofieprijs in Nederland.

Formaat: 22,9 x 20,7 cm | gebonden | prijs: € 34,50 | isbn: 9789047700289 | nur: 730
Mieke Boon

Auteur

Mieke Boon

De filosofe en ingenieur Mieke Boon (1961) werkt sinds 2001 als wetenschapsfilosoof aan de Universiteit Twente. In 1999 won ze de TUD essayprijs met haar boek Filosofische beelden in de wetenschap. Sinds 2005 verzorgt ze samen met Peter Henk Steenhuis in Trouw de serie 'Filosofie van het kijken', waarin ze haar ideeën over kijken, denken, voelen en oordelen toegankelijk maakt voor een groot publiek.

Meer over Mieke Boon
Peter Henk Steenhuis

Auteur

Peter Henk Steenhuis

Peter Henk Steenhuis (1969) studeerde Nederlandse taal- en letterkunde en is filosofieredacteur bij dagblad Trouw. Hij is een veelgevraagd interviewer en moderator bij vergaderingen en debatten. Zijn boeken Filosofie van het kijken en Denken over dichten kwamen op de shortlist van de Socrates Wisselbeker. Drie keer maakte Steenhuis een boek met de Denker des Vaderlands: eerst Tegendenken met Hans Achterhuis, daarna Door het beeld / Door het woord met René Gude en ten slotte Het leven is niet leuk als je je mond houdt met Marli Huijer. Met fotograaf Marcel Prins publiceerde hij de interviewboeken Zin in werk en Ondergedoken als Anne Frank. Voor het boek Who the hell is Trudy? zoomde Steenhuis in op het levensverhaal van Trudy Schilder. Wat een liefdevolle moeder, wat een manwijf en niet kapot te krijgen, zelfs een moordaanslag komt zij zonder wraakgevoelens te boven. ‘Wanneer ik mensen interview let ik op de details. Begrijp ik alles? Anders zit ik mezelf straks achter de computer te vervloeken. Ook ben ik gespitst op mooie woorden. De taal is voor mij wat het licht is voor de fotograaf. Een personage krijgt gezicht door de woorden die hij gebruikt.'- Peter Henk Steenhuis

Meer over Peter Henk Steenhuis
Lees verder